Биргаликда етиштирамиз

КЎЧАТ ЭКАЁТГАНДА НИМАЛАРГА ЭЪТИБОР БЕРИШИМИЗ КЕРАК?

Кўчатни ерга қадагандан сўнг яхши парвариш, сифатли агротехника муҳим, аммо уни экаётганда ҳам эътибор қаратиш лозим бўлган шундай жиҳатлар борки, бу соғлом дарахт, сифатли мева ва турли касалликлардан йироқ дарахт бўлиб етишишини таъминлайди. Кўпгина дарахтларнинг парваришларга қарамай, эрта қуриши ҳамда ривожланмай қолишининг аосий омили ҳам айнан шунда. Хўш, экишдан олдин нималарга аҳамият беришимиз керак?

Алишер МАМАТВАЛИЕВ, етакчи агроном:

•  Дарахт экишдан олдин бир нечта амалларни бажаришимиз керак бўлади. Дастлаб улардаги зарарланган илдизлар кесиб ташланади. Чунки бу илдизлар орқали турли касаллик ва бошқа салбий омилларнинг таъсир этиш эҳтимоли юқори бўлади. Дарахтда ўз ўзини тиклаш хусусияти бор. Шунинг учун кесилган илдиз ўрнида тез орада янгиси ҳосил бўлади. Навбатдаги эътибор қаратишимиз лозим бўлган жиҳат шундаки, кўчатимизда ортиқча бўлган, яъни биз “ёввойи новда” деймиз, ўшалар олиб ташланади. Бу берилган озуқанинг танага сингиши, шунингдек, ниҳолнинг тезроқ ўзини тутиб олишига ёрдам беради. Кесиш ишларимизнинг сўнгиси, бу кўчатнинг бўйидан оламиз. Бунда данакли дарахт бўлса 50, уруғли дарахт бўлса одатда 60 см қилиб кесиб олинади.

Бундан ташқари агроном экишдан олдинги ўғитлаш ишларининг муҳимлигин ҳам таъкидлаб ўтди. Унга кўра, ВЛ-77 препаратидан 10 литр сувга 30-40 г миқдорда солиб яхшилаб аралаштирилади ва кўчат томири ботириб олинади. Шунингдек, экилгандан сўнг ҳам тупроққа қуйилса яхши самара беради. Уй шароитида эса, гунг ва тупроқдан суюқ аралашма ҳосил қилиниб, ҳудди шундай дарахт илдизи ботириб олинади. Бу тадбир кўчатнинг то ўзини тиклаб олгунгача бўлган жараёнда ривожланишига ёрдам беради.

Баъзилар кўчат экиш жараёнида илдиз атрофини, тупроқ солингандан сўнг оёқ билан босиб қўйишади. Бу нотўғри. Чунки оёқ билан босилгач тупроқ зичлашади ва унинг орасида ҳаво қолиб кетиш эҳтимоли бор. Чуқурга солинган тупроқ майин бўлмаганлиги учун сув қўйилгач у бир текис сувда эриб, ўз оғирлиги таъсирида ўтиради ва барча ҳавони чиқазиб, илдиз атрофини бир текис тупроқ билан зичлаб олади.